Leren over de oorlog door jeugdserie over Jos uit Ooij

Jos Bouten liet een aantal jaren geleden zijn verhaal over de Tweede Wereldoorlog vastleggen. Foto: still uit de documentaire over Jos Bouten.

Dagelijks eerbetoon aan de geallieerden

Hoe zou het voelen als er nu oorlog was in Nederland? In de jeugdserie ‘Jos wist niet wat oorlog was’, vertelt Jos Bouten uit Ooij over hoe het was tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een jonge Jos laat in de serie zien hoe zijn verhaal vertaald kan worden naar het hier en nu.

Jos Bouten vertelde zijn verhaal al een aantal jaren geleden. Hij is kort na de opnames overleden, in juli 2022. Maar wát hij vertelde, wordt nu gebruikt om kinderen meer te leren over de oorlog.
Jos Bouten was 10 jaar en zat op de basisschool in het dorpje Ooij toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Zijn herinneringen aan de oorlogstijd waren nog springlevend. Zijn vader, Antoon Bouten, was hoofdonderwijzer in Ooij en vanwege zijn centrale rol in het dorp raakte hij betrokken bij het verzet. Jos vertelt in de serie over de spanning die het verzetswerk thuis met zich meebracht, over het verdriet toen zijn vader en broer werden opgepakt, over de onzekerheid of ze ooit nog terug zouden komen. Hij vertelt over de tocht die ze moesten maken omdat het in de Ooijpolder te gevaarlijk werd. Het zijn de ervaringen van een doodgewone jongen in een heel bijzondere periode.

Maar hoe zou het zijn als deze situatie nu actueel is? Hoe zou het zijn als Jos nu zou leven? Een acteur speelt de rol van de jonge Jos, de Jos van nu. Hoe zou het zijn als je vriendje ineens niet meer de voetbalkantine in mag? Of als je vader en je broer worden opgepakt, omdat ze samen in het verzet zitten? Hoe verschrikkelijk is het als je zusje overlijdt door een toevallig afgeschoten granaat? Maar ook: hoe leuk is het als er niemand is die op je let en dat je met overgebleven munitie zelf bommetjes kan maken?

In drie korte afleveringen neemt Jos Bouten de kijker mee naar zijn ervaringen uit de Tweede Wereldoorlog. De jonge Jos vertelt het verhaal verder alsof het nu is. Door het in het heden te plaatsen, krijgt het verhaal van Jos een andere lading. Zo kun je je beter verplaatsen in de situatie van toen. Jantien de Jong, oud-geschiedenisdocente, presenteert de serie en zet het verhaal van Jos in het juiste historische perspectief.

Bij de serie over de oude en jonge Jos hoort lesmateriaal voor scholen. Aan de hand hiervan kunnen allerlei thema’s in de klas aan de orde komen, zoals leven in oorlogstijd, verzet en geweld. In september wordt de serie op meerdere scholen in de regio vertoond en besproken.

Hoe zou het zijn als je vriendje ineens niet meer de voetbalkantine in mag?

Scene uit de jeugdserie over de jonge Jos Bouten. Foto: still uit de documentaire over Jos Bouten.

Kekerdom viert de vrijheid

In oktober 1944 moest de bevolking van Kekerdom vluchten voor het oorlogsgeweld. Veel bewoners kwamen toen terecht in de Achterhoek en het Groningse Marum. In 2019, 75 jaar na dato, werd dat uitgebreid herdacht. Toen stonden met name de Kekerdommers die de oorlog aan den lijve hadden ervaren in de belangstelling. In 2024 viert Kekerdom de hedendaagse vrijheid met de kinderen en kleinkinderen van de oorlogsgeneraties en nieuwe Nederlanders, die door een huidige oorlog uit hun geboorteland zijn verdreven. Van samen herdenken naar samen vieren.

Kekerdom viert 80 jaar vrijheid op zondag 27 oktober. De projectgroep ‘Kekerdom in bange dagen’ heeft inwoners van de plaatsen waar de evacués destijds onderdak vonden, hiervoor uitgenodigd. Onder hen schoolkinderen en nieuwe Nederlanders. Het programma omvat onder meer een gezamenlijk vrijheidsmaal en een gekostumeerde voetbalwedstrijd, zoals die destijds ook bij de bevrijding gespeeld werd.

Voor meer informatie zie: www.kekerdom.net