'My little daughter keeps asking when we're going back'

Photo: Polina places her hands on the mural of the Tree of Freedom, which Ukrainian refugees and local residents created together.

Ukrainian family longs for 'normal' family life in Beuningen shelter neighborhood

In another time or place, the Buzivski family would have been one like so many. After the birth of Polina (now four years old), Irina (now 33) worked as a housewife, while her husband Slava earned money as an IT developer. The early years of Polina's life were prosperous; toward the end of 2021, the couple decided to sell their apartment and look for something more permanent.

Het huisje-boompje-beestje-leven waar zo veel jonge ouders van dromen, stond aan de horizon, ongecompliceerd en vreedzaam. Maar dit bestaan zou nooit gestalte krijgen, want het speelde zich af in de schaduwen van een ontluikende oorlog en in een stad die gedoemd was de overweldigende destructiviteit als geen ander te ondergaan: Marioepol, in de Donbas.

In de nacht van 24 februari 2022 werd Irina wakker van gehuil en gestommel. “Ik dacht eerst dat er misschien iets met Polina was, maar ik realiseerde me al snel dat het de stemmen waren van de buren”, vertelt ze. “Naast ons woonde een gezin met vier kinderen. Ik begreep niet waarom ze midden in de nacht zo veel lawaai maakten.” Pas toen ook Slava wakker werd en nietsvermoedend op zijn telefoon keek, de explosies in de verte langzaam hoorbaar werden en Irina’s vader in paniek opbelde, daalde de onwaarschijnlijke werkelijkheid in: de buren gingen vluchten, want slechts vijftig kilometer verderop was het Russische leger de grens overgestoken. Opeens was het oorlog. “Het was totaal onwerkelijk”, aldus Irina. “Ik had dit in al die jaren niet zien aankomen.”

In de chaos van de eerste paar dagen was de familie aangewezen op hoop. Irina en Slava wilden vluchten, maar waren bang dat ze Polina daarmee in gevaar zouden brengen. Vanuit het centrum van Marioepol leek de oorlog in eerste instantie ver weg. Helaas werd al gauw duidelijk dat het stadscentrum niet gespaard zou blijven; het luchtalarm ging vaker af en de familie bracht steeds meer tijd door in schuilkelders.
Toen Irina op 16 maart hoorde dat een nicht met drie auto’s uit de stad zou vertrekken, besloot ze mee te gaan, samen met Slava en Polina. In drie uitpuilende auto’s reisden ze af naar de stad Dnipro. “Ik moest in een andere auto zitten dan Polina. Dat was beangstigend”, vertelt Irina. In de West-Oekraïense stad Rivne besloot zij om Slava achter te laten en naar het buitenland te vluchten. Tranen verschijnen in haar ogen als ze terugdenkt aan het afscheid van haar man. “Ik was bang dat ook Belarus binnen zou vallen”, legt ze haar keuze uit. “Bovendien ligt er bij Rivne een kerncentrale. Het was te riskant.”
Via gevestigde vluchtelingenroutes kwamen Irina en Polina terecht in Warschau, waar ze een vlucht naar Nederland boekten. “Slava’s zus woont in Nijmegen met een Neder­landse man en drie kinderen”, aldus Irina. “Zij hebben ons opgevangen, en dankzij hen konden we zes maanden later op het Asdonck terecht.” Na enkele maanden maakten ook Slava’s ouders, Valentina en Valerii, hun reis naar Nijmegen. Zij wonen net als Irina en Polina op het Asdonckterrein.

Wennen aan het nieuwe normaal is moeilijk voor de familie Buzivski. De sfeer op het Asdonck is gemoedelijk, maar hun lotgenoten voelen niet als vrienden. “Het zijn hooguit kennissen”, vertelt Irina. “Er heerst toch een bepaalde afstandelijkheid.” Valentina en Valerii besteden hun tijd door op Polina en hun andere kleinkinderen te passen. Dankzij alle hulp kan Irina focussen op het vinden van werk. Ze spreekt goed Engels en Nederlands, maar “nog niet goed genoeg om aan de slag te kunnen.” Daarom blijft ze de taal leren. In een nabije bibliotheek kunnen Oekraïners hun Nederlands oefenen met een groep Nederlandse vrouwen. Irina: “Een van die vrouwen is nu een goede vriendin. We praten elke dinsdag.”

Polina gaat naar school, maar daar gaat het nog niet zo goed. “Ze kan maar moeilijk aansluiting vinden bij de andere kinderen omdat ze de taal niet spreekt. Ze wordt er heel verlegen van”, legt Irina uit. En dat terwijl de kleuter in gesprek met haar familieleden uiterst geanimeerd en levendig is. “Hopelijk wordt het beter als we hier langer zijn”, aldus Irina.
Over vermaak in huis hoeft Polina zich in ieder geval geen zorgen te maken. De woonkamer ligt bezaaid met allerlei soorten speelgoed en spelletjes, en het meisje loopt steevast rond met een pop of speelgoeddier in haar hand. “Veel van deze dingen hebben we gekregen van mensen uit de buurt”, vertelt Irina. “Dat was echt heel fijn. Het maakte het makkelijker voor Polina om aan dit leven te wennen. Ik ben de Nederlanders ontzettend dankbaar voor hun gastvrijheid en behulpzaameid.”

De familie heeft Slava sinds het begin van de oorlog twee keer kunnen zien in Lviv, waar hij nu gestationeerd is. Hij werkt daar als IT’er voor de Oekraïense krijgsmacht. “Polina blijft vragen wanneer we teruggaan naar huis.” Irina schiet weer vol als ze erover vertelt. Het huis bestaat niet meer; het appartement, dat Irina en Slava één dag voor de invasie te koop hadden gezet, ligt nu volledig in puin. Teruggaan lijkt onmogelijk, vertelt Irina. “Het liefst wil ik dat Slava hiernaartoe komt en dat we samen hier kunnen wonen. In Nederland kan Polina naar een goede school gaan en in veiligheid opgroeien.” Dat verlangen naar een ‘gewoon’ gezinsleven brandt nu nog feller dan ooit.

Photo: Polina with her mother Irina and her grandparents , with the luggage with which they arrived in Beuningen a year back.

Ukrainians in Beuningen

About 210 Ukrainians have been living at the Asdonck emergency shelter in Beuningen since September 2022. There are over 150 adults and over 50 children. They have fled because their own country is no longer safe. On the Asdonck site there are 41 chalets, for up to 220 people.
The municipality of Beuningen helps these refugees with living expenses, education and finding work. Many are now working, they take language lessons and the children go to school. Volunteers help them find their way in Beuningen society.
Some 95,000 Ukrainian refugees currently live in the Netherlands.

Photo: Children play on the Asdonck property

The cases of the Asdonck

What memories did Ukrainian refugees carry with them in their suitcases? What has the war done to them? How do they look to the future?
Those questions journalist Roelant Frijns and photographer Inge Hondebrink want to answer with their project "The suitcases of the Asdonck. They are recording the portraits and stories of Ukrainian refugees and everyday life at the Beuning emergency shelter. They are working on a photo book.