Vrijheidsmuseum: elke dag urgent en actueel

Foto: Esther Horsten, de nieuwe directeur van het Vrijheidsmuseum, dat op de achtergrond zichtbaar is.

Het Vrijheidsmuseum in Groesbeek vindt zijn oorsprong in het oorlogsverleden van deze regio, maar staat midden in het heden. Esther Horsten, de nieuwe directeur, wil dat bezoekers ervaren hoe belangrijk onze vrijheid is. “We moeten waakzaam blijven.”

Vorig jaar zomer kwam Esther voor het eerst als bezoeker in het hernieuwde museum. “Ik vond het prachtig. Het museum vertelt veel over ons verleden, maar is daarnaast enorm actueel. Dat sprak me heel erg aan.” Dit voorjaar volgde zij voormalig directeur Wiel Lenders op, die nu met pensioen is.
Esther heeft een achtergrond in management, communicatie en was programmamaker bij Museumpark Orientalis. Al die verschillende ervaringen kan ze goed inzetten als directeur bij het Vrijheidsmuseum.

Huis verwoest

Het museum staat al jaren als een huis. De bezoekers beleven oorlog en vrijheid, zonder grenzen. De Tweede Wereldoorlog krijgt vanuit verschillende perspectieven een veelzijdig gezicht. Operatie Market Garden krijgt veel aandacht, als onderdeel van het grotere verhaal. “Die heeft in deze omgeving heel veel impact gehad”, weet Esther. Als ze achter het museum staat, kan ze haar ouderlijk huis zo ongeveer zien staan. “Ik ben opgegroeid in Groesbeek. Op een historische plek waar rond operatie Market Garden veel is gebeurd. Er landden toen parachutisten, praktisch in de achtertuin van mijn oma en haar familie. Ze heeft er nooit veel over gezegd, wel weet ik dat ze moesten evacueren. Ze gingen met het gezin naar Escharen. Dat klinkt zo dichtbij. Of, sterker nog: dat is heel dichtbij. Toch maakte het qua veiligheid een wereld van verschil.”

Er werd zwaar gevochten tussen de geallieerden en de Duitsers. “Toen het gezin van mijn oma terugkeerde, was het huis helemaal verwoest. Het is na de oorlog weer opnieuw opgebouwd. Mijn vader is daar geboren in 1948.”
Er zijn uiteraard meer plekken in de regio waar geallieerde parachutisten zijn geland of waar zwaar gevochten is. Vanuit het Vrijheidsmuseum worden er tours georganiseerd langs die locaties. Esther: “Dat roept toch weer iets heel anders op bij bezoekers dan het museum. Je staat daar waar de geschiedenis zich daadwerkelijk heeft afgespeeld.”

Bestaansrecht

Maar het is niet alleen de belangrijke geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog die hier aan de orde komt. Het is juist de link met het heden die het Vrijheidsmuseum ook bestaansrecht geeft. “Sinds de inval van Rusland in Oekraïne komt oorlog letterlijk en figuurlijk veel dichterbij. Maar het gaat in ons museum niet alleen over oorlog. Ook andere zaken die onze vrijheid beknotten krijgen aandacht, zoals de discussie over rechten en acceptatie van homo’s.”
Het museum wil zich de komende jaren richten op een verdere groei van het aantal bezoekers, ook vanuit Duitsland. Esther: “Iedereen zou het Vrijheidsmuseum moeten bezoeken. Jong en oud. Het laat op een boeiende manier een belangrijk deel van de geschiedenis van de regio zien, geplaatst in nationale en internationale context. Bovendien heeft het museum een boodschap die nog steeds relevant is en helaas relevant zal blijven. Het verhaal van de geschiedenis moet verteld worden. Ik hoop dat mensen zich hierdoor nog beter realiseren hoe belangrijk onze vrijheid is.”

Vrijheidsfestival

Op zondag 15 september vindt in en rondom het Vrijheidsmuseum in Groesbeek het Vrijheidsfestival plaats. Er is een vrijmarkt, met muziek en entertainment voor kinderen. Ook zijn er historische voertuigen te bewonderen en is het museum natuurlijk geopend.

Vrijheidsfestival, 10.00-17.00 uur,
Vrijheidsmuseum Goesbeek, Wylerbaan 4 in Groesbeek.